محتوای دوره تست مایعات نافذ سطح 3(PT Level III) در شرکت آریا آزمون صنعت

• مرور و بررسی دستورالعمل های PT (PT Procedures)
• بررسی استاندارد ASTM E165 / آشنایی با نحوه Audit کردن گزارشات PT / کارگاه عملی تست PT به همراه گزارش نویسی

مخاطبین دوره تست مایعات نافذ سطح 3(PT Level III)

سرپرستان واحد های NDT ، تکنیسین ها و مهندسین واحدهای کنترل کیفیت و بازرسین فنی که مستقیماً با روش های NDT سروکار داشته و قصد ارتقاء رتبه به سطح ارشد (Level III) را دارند .

توانمندیها پس از طی دوره تست مایعات نافذ سطح 3(PT Level III) در شرکت آریا آزمون صنعت

• انجام تست روی اتصالات جوشی ، قطعات ریخته گری شده ، آهنگری شده و سایر قطعات صنعتی
• تفسیر ، تحلیل و ارزیابی عیوب بر اساس استانداردهای معتبر (ASTM,ASME )
• بررسی حساسیت مواد نافذ، کنترل شدت نور محیط
• توانمندی تفسیر و تحلیل دستورالعمل های تست PT
• ارائه گزارش رسمی از نتایج تست
• توانایی آماده سازی و تایید دستورالعمل های NDT
• توانایی آموزش پرسنل NDT در سطوح II,I
• تفسیر و تحلیل کد، استاندارد ،Spec و دستورالعمل های NDT
• توانایی سرپرستی و نظارت بر فعالیت تیم های NDT
• توانایی انتخاب تکنیک و انجام تست NDT و نیز تفسیر و ارزیابی نتایج حاصله

گواهینامه صادر شده پس از طی دوره تست مایعات نافذ سطح 3(PT Level III)

آموزش و صدور گواهینامه در این دوره بر اساس راهنمای SNT-TC-1Aاز انجمن تستهای غیر مخرب آمریکا ( ASNT ) صورت می پذیرد و در پایان دوره علاوه بر گواهی حضور در دوره (Attendance) ، گواهینامه معتبر PT Level III بر اساس Written Practice تهیه شده طبق راهنمای SNT-TC-1A اعطاء خواهد گردید. آزمون های نهایی مشتمل بر 3 بخش می باشد:

• آزمون Basic شامل استاندارد SNT-TC-1A + Fabrication & Product Technology + آشنایی با دیگر متد های NDT
• آزمون Method شامل اصول پایه و مبانی + کاربردها و تکنیکهای متد + تفسیر کد ، استاندارد و Spec
• آزمون Specific شامل الزامات تجهیزات ، تکنیکها ، Spec ، دستورالعمل های NDT

راهنمای آموزش و تایید صلاحیت انجمن آزمایشات غیر مخرب آمریکا (ASNT)

انجمن آزمایشات غیر مخرب آمریکا(ASNT) از سال ها پیش راهنمای آموزش و تایید صلاحیت پرسنل آزمایشات غیر مخرب را با عنوان استاندارد ASNT SNT-TC-1A منتشر کرده است.

شرکت آریا آزمون صنعت به عنوان اولین برگزار کننده دوره های آموزشی تست های غیر مخرب (NDT) بر اساس استانداردASNT SNT-TC-1A در کشور، سابقه برگزاری بالغ بر 8 دوره تست مایعات نافذ سطح 3(PT Level III) و آموزش بالغ بر 85 نفر دانشجو را در این زمینه داشته است. برای مشاهده سابقه شرکت، به تقدیر نامه های درج شده در سایت مراجعه نمایید.

بر اساس استاندارد SNT-TC-1A ، سه سطح صلاحیت برای بازرسین تعریف شده است:

• Level I : كمك اپراتورتست PT (سطح مقدماتی)
• Level II : اپراتور تست PT (سطح استاندارد)
• Level III : بازرس ارشد PT (سطح ارشد)

در استاندارد فوق سطح اختیارات و توانمندی های هر کدام از سطوح صلاحیت درج گردیده است.

پیش نیاز دوره تست مایعات نافذ سطح 3 (PT Level III)

داوطلبان حضور در دوره های NDT سطح III بر اساس Written Practice این شرکت می بایست دارای مدرک سطح II در رشته های معمول NDT شامل MT,PT,VT,RT و VT بوده و نیز دارای حداقل 2 سال سابقه کاری مرتبط در روش NDT مورد درخواست باشند.ضمناً دارا بودن مدرک کارشناسی یا کاردانی در یکی از رشته های مهندسی یا علوم پایه و نیز توانایی خواندن و درک متون انگلیسی ضروری می باشد.

مزایای دوره تست مایعات نافذ سطح 3 (PT Level III)

گواهینامه دوره تست مایعات نافذ سطح3 (PT Level III) موسسه آریا آزمون صنعت با توجه به اعتبارات سازمانی این موسسه و اینکه دوره بر اساس یک استاندارد مشخص برگزار می شود(ASNT SNT-TC-1A) ، نیاز به ترجمه نداشته و مستقیما در بسیاری از سازمان ها و شرکت های داخل و خارج از کشور، معتبر و قابل استفاده می باشد. ضمنا در صورت نیاز به دریافت گواهینامه ASNT NDT Level IIIکه در حال حاضر آزمون های آن فقط در خارج از کشور برگزار میشود، فرد این امکان را دارد که شانس موفقیت خود را با گزراندن این دوره ها افزایش دهد.لذا بسیاری از افرادی که قصد شرکت در آزمونهای ASNT NDT Level III را دارند به منظور کسب دانش فنی و مهارت در این حوزه ، به موسسه آریا آزمون صنعت مراجعه می کنند. در بعضی از کشور ها نظیر کانادا، افراد میبایست در حوزه شغلی تست های غیر مخرب ، الزاما از موسسهNDT آن کشور مثلا در کانادا موسسه CGSB(Canadian General Standards Board) ، مدرک کسب کنند.حتی در این شرایط هم گذراندن دوره در ایران(در موسسه آریا آزمون صنعت) از دو دیدگاه می تواند مفید و موثر باشد. اول اینکه دانش و مهارت NDT از طریق آموزش های جامع توسط مدرسین مجرب و به زبان فارسی به بهترین نحو به شخص منتقل می شودو ثانیا شخص می تواند مدارک اخذ شده از این موسسه را ارایه دهد و قادر خواهد بود بجای طی نمودن دوره آموزشی که اغلب پر هزینه است(حدود 4 تا 5 هزار دلار)، فقط در آزمون نهایی شرکت کند.در اینصورت این امکان را دارد با هزینه بسیار کمتر و با شانس بالاتر ، گواهینامه مورد نظر را دریافت نماید.

اصول تست مایعات نافذ(PT) Penetrant Testing، مزایا و محدودیت ها

آزمايش مايعات نافذ فقط قادر به نمايان ساختن عيوب سطحي يا عيوبي كه به سطح قطعه راه دارند مي‌باشد. در اين روش بعد از تميزكاري، مايع نافذ روي سطح تست اعمال مي‌شود. با اعمال زمان كافي (dwell time)، مايع نافذ به دليل خاصيت موئينگي زياد به درون تمام ناپيوستگي‌هاي سطحي نفوذ مي‌نمايد. سپس بايد، مايع نافذ اضافي را از روي سطح پاك نموده و ماده آشكار ساز را اعمال نمود. پس از گذشت مدتي، ماده آشكار ساز، مايع نافذ را از درون ناپيوستگي‌ها بيرون مي‌كشد و نهايتاً علايم ناپيوستگي‌ها روي يك زمينه مناسب قابل رويت خواهند بود.

مواد نافذ به دو طريق طبقه‌بندي مي‌شوند:

• 1- از نظر نحوه رويت علائم
• 2- از نظر نحوه تميزكاري

مواد نافذ از نظر نحوه رويت علائم به دو دسته قابل رويت با نور مرئي (Visible) و فلوئورسنت (Fluorescent) تقسيم مي‌شوند. در مواد نافذ ”Visible“ كه معمولاً قرمز رنگ هستند، علائم به صورت لكه‌هاي قرمز روي زمينه سفيد ماده آشكارساز، زير نور مرئي قابل رويت مي‌باشند. در مواد نافذ ”Fluorescent“، علائم به صورت فسفري رنگ زير نور ماوراي بنفش (Black light) ديده مي‌شوند. در روش فلوئورسنت با توجه به بالاتر بودن قابليت رويت علائم، حساسيت بازرسي نسبت به روش مرئي بيشتر مي‌باشد. از ديدگاه نحوه تميزكاري، مواد نافذ به سه دسته تقسيم مي‌شوند: قابل شستشو با آب، قابل شستشو با حلال و قابل شستشو پس از امولسيون‌سازي.

مواد نافذ قابل شستشو با آب، حاوي تركيبات امولسيون‌ هستند كه اين موضوع امكان شستشو با آب را مهيا مي‌سازد. جهت تميزكاري مواد نافذ قابل شستشو با حلال، بايد از يك حلال مناسب استفاده نمود. در دسته سوم ابتدا يك ماده امولسيون‌‌ساز اعمال مي‌شود، كه وظيفه آن جدا نمودن ماده نافذ از روي سطوح مي‌باشد، سپس مواد نافذ به راحتي با آب قابل شستشو خواهند بود.

با تركيب دو طبقه‌بندي ياد شده، مي‌توان شش نوع ماده نافذ متفاوت توليد نمود:

• 1- مرئي و قابل شستشو با آب
• 2- مرئي و قابل شستشو با حلال
• 3- مرئي و قابل شستشو پس از امولسيون‌سازي
• 4- فلوئورسنت و قابل شستشو با آب
• 5- فلوئورسنت و قابل شستشو با حلال
• 6- فلوئورسنت و قابل شستشو پس از امولسيون‌سازي

در تمام انواع فوق، مراحل انجام تست مشابه مي‌باشد، غير از روش قابل شستشو پس از امولسيون‌سازي كه داراي يك مرحله اضافي اعمال ماده امولسيون‌ساز مي‌باشد. بي‌دقتي در هر يك از مراحل انجام تست، سبب كاهش حساسيت بازرسي مي‌گردد. مراحل انجام تست به شرح ذيل مي‌باشند:

مرحله اول، تميزكاري و آماده‌سازي سطوح مي‌باشد. از آنجايي كه روش PT جهت آشكارسازي عيوب سطحي به كار مي‌رود، بنابراين اين مرحله از اهميت خاصي برخوردار است. حضور آلودگي هاي سطحي از قبيل رنگ، چربي، لايه‌هاي اكسيدي و گرد و خاك، مانع از نفوذ مايع نافذ به درون ناپيوستگي‌هاي سطحي شده، در نتيجه عيوب آشكار نخواهند شد. هنگام تميزكاري فلزات نرم مانند آلومينيوم و مس با روشهاي مكانيكي مثل واير برس و يا سندبلاست، امكان بسته شدن دهانه ناپيوستگي و عدم نفوذ مايع نافذ به داخل آن وجود دارد كه نتيجتاً مانع از آشكار شدن ناپيوستگي مي‌گردد. پس از انجام تميزكاري و خشك شدن سطوح، مايع نافذ اعمال مي‌گردد. براي قطعات كوچك مي‌توان آنها را داخل تانك مايع نافذ، غوطه‌ور نمود. براي قطعات بزرگتر، مايع نافذ از طريق يك برس يا اسپري اعمال مي‌شود.

مايع نافذ بايد حدود 5 تا 30 دقيقه روي سطح باقي بماند. به اين زمان، زمان اسكان (dwell time) گفته مي‌شود. مدت زمان اسكان بستگي به توصيه‌هاي سازنده مواد، دماي قطعه كار و سايز ناپيوستگي‌هاي مورد نظر دارد. در تمام مدت زمان اسكان، سطوح بايد توسط مايع نافذ مرطوب باشند تا مايع نافذ بتواند بخوبي به درون ناپيوستگي‌هاي سطحي نفوذ نمايد. ماده نافذ به دليل خاصيت موئينگي، به داخل ناپيوستگي‌هاي سطحي نفوذ مي‌كند. خاصيت موئينگي، پديده‌اي است كه موجب مي‌شود مايعات به داخل فضاهاي تنگ نفوذ كنند. پس از اتمام زمان اسكان، مايع نافذ اضافي از سطح قطعه پاك مي‌شود. در هنگام تميزكاري بايد دقت نمود كه زمينه زيادي از مايع نافذ روي سطح باقي نماند زيرا سبب به وجود آمدن علائم نامربوط (Nonrelevant Indication) مي‌گردد كه در اين صورت تشخيص آنها از عيوب واقعي كار مشكلي خواهد بود. از طرف ديگر تميزكاري نبايد به حدي باشد كه سبب شسته شدن مواد نافذ از داخل ناپيوستگي‌ها شود.

پس از تميزكاري مايع نافذ اضافي، ماده آشكار ساز اعمال مي‌گردد. آشكارساز ممكن است بصورت پودر خشك يا به صورت پودر معلق در يك مايع با سرعت تبخير بالا باشد. اعمال آشكارساز بايد به نحوي صورت گيرد كه يك لايه نازك و يكنواخت روي سطح قرار گيرد. بهترين راه، اعمال ماده آشكارساز در چند مرحله و به صورت لايه‌هاي نازك مي‌باشد. ضخيم بودن لايه آشكارساز مانع از نمايان شدن ناپيوستگي‌هاي ريز مي‌گردد.

حساسيت بازرسي با روش مايعات نافذ به سايز ذرات پودر آشكارساز و ضخامت لايه اعمال شده بستگي دارد. ذرات درشت و اعمال لايه ضخيم، از حساسيت تست مي‌كاهند با خارج شدن مايع نافذ از درون ناپيوستگي‌ها، علائمي با سايز بزرگتر از ابعاد واقعي ناپيوستگي ايجاد مي‌شود كه به راحتي قابل رويت مي‌باشند.

در صورتيكه مايع نافذ از نوع ”Visible“ باشد، مي‌بايد ارزيابي را زير نور مرئي و در صورتيكه از نوع ”Fluorescent“ باشد، زير نور ماوراء بنفش انجام داد.

مزاياي روش PT عبارتند از:

• اين روش براي مواد فلزي و غيرفلزي قابل استفاده مي‌باشد، به طوركلي تمام مواد غير متخلخل با اين روش قابل بازرسي هستند.
• روش PT براي اتصالات جوشكاري شده و يا لحيم‌كاري شده فلزات غير مشابه بر خلاف سايرروشهاي NDT به خوبي قابل استفاده مي‌باشد.
• اين روش براي فلزات مغناطيسي و غيرمغناطيسي قابل استفاده مي‌باشد.
• مواد مورد استفاده در اين فرآيند ساده و قابل حمل مي‌باشند. بنابراين انجام تست در هر محلي امكان‌پذير مي‌باشد.
• عدم نياز به جريان برق در روش ”Visible“
• ارزان بودن اين روش در مقايسه با ساير روشهاي NDT

محدوديتهاي روش PT عبارتند از:

• روش PT فقط قادر به نمايان ساختن ناپيوستگي‌هاي سطحي مي‌باشد.
• تأخير زماني قابل توجهي از زمان تميزكاري اوليه تا رسيدن به نتايج تست وجود دارد (بر خلاف روش MT)
• در روش PT، شرايط سطحي قطعه كار تأثير زيادي بر دقت تست خواهد داشت بنابراين در اين روش حجم عمليات تميزكاري زياد مي‌باشد. در بازرسي PT، پس از انجام تست و ارزيابي نتايج، بايد سطوح با دقت تميزكاري شوند.

سطوح بي‌نظم، حضور سرباره، جرقه و پاشش سبب به وجود آمدن علائم نامربوط مي‌شود كه عمليات ارزيابي را با مشكلاتي مواجه مي‌سازد.

پس از انجام تست، در صورت كشف علائم مربوط به ناپيوستگي، مي‌توان با تهيه عكس يا رسم نماي شماتيك قطعه، يك سند دائمي از محل ناپيوستگي تهيه نمود. همچنين بايد شماره قطعه، شماره جوش، نوع عيب، محل و سايز عيب در گزارش PT، درج شوند. پس از عمليات خارج نمودن عيب و قبل از انجام جوشكاري مجدد بايد تمام مواد نافذ، آشكارساز و تميز كننده از روي سطوح زدوده شوند، زيرا علاوه بر تأثير سوء بر كيفيت جوش، بخاراتي سمي توليد مي‌كنند كه براي سلامتي مضر مي‌باشند

بیشتر بدانید

• چرا در دوره های آموزشی موسسه آریا آزمون صنعت شرکت کنیم؟
• آشنایی با مشتریان موسسه آریا آزمون صنعت
• آشنایی با انجمن آزمون های غیرمخرب امریکا ASNT