محتوای دوره تست التراسونیك سطح 3(UT Level III) در شرکت آریا آزمون صنعت

• آشنایی با دستورالعمل های تست التراسونیک ( UT Procedures)
• بررسی و مرور استانداردهای ASME V ,VIII, AWS D1.1, ASTM A435 / آشنایی با نحوه Audit کردن گزارشات UT
• کارگاه عملی تست التراسونیک با رویکرد ضخامت سنجی ؛ تست ورقها و تست جوش + گزارش نویسی

مخاطبین دوره تست التراسونیك سطح3(UT Level III)

سرپرستان واحد های NDT ، تکنیسین ها و مهندسین واحدهای کنترل کیفیت و بازرسین فنی که مستقیماً با روش های NDT سروکار داشته و قصد ارتقاء رتبه به سطح ارشد (Level III) را دارند .

توانمندیها پس از طی دوره تست التراسونیك سطح 3(UT Level III) در شرکت آریا آزمون صنعت

• کالیبراسیون تجهیزات UT با پرایهای نرمال و زاویه ای
• بررسی صحت و سلامت تجهیزات التراسونیک
• انجام تست روی اتصالات جوشی انواع سازه های فولادی ، مخازن تحت فشار ، Piping و ...
• عملیات ضخامت سنجی مقاطع مختلف
• تست ورقها و لوله ها و سایر قطعات صنعتی بر اساس استانداردهای معتبر AWS,ASME,ASTM API,
• ارائه گزارش رسمی از نتایج تست
• توانایی آماده سازی و تایید دستورالعمل های NDT
• توانایی آموزش پرسنل NDT در سطوح II,I
• تفسیر و تحلیل کد، استاندارد ،Spec و دستورالعمل های NDT
• توانایی سرپرستی و نظارت بر فعالیت تیم های NDT
• توانایی انتخاب تکنیک و انجام تست NDT و نیز تفسیر و ارزیابی نتایج حاصله

گواهینامه صادر شده پس از طی دوره تست التراسونیك سطح 3(UT Level III)

آموزش و صدور گواهینامه در این دوره بر اساس راهنمای SNT-TC-1Aاز انجمن تستهای غیر مخرب آمریکا ( ASNT ) صورت می پذیرد و در پایان دوره علاوه بر گواهی حضور در دوره (Attendance) ، گواهینامه معتبر UT Level III بر اساس Written Practice تهیه شده طبق راهنمای SNT-TC-1A اعطاء خواهد گردید. آزمون های نهایی مشتمل بر 3 بخش می باشد:

• آزمون Basic شامل استاندارد SNT-TC-1A + Fabrication & Product Technology + آشنایی با دیگر متد های NDT
• آزمون Method شامل اصول پایه و مبانی + کاربردها و تکنیکهای متد + تفسیر کد ، استاندارد و Spec
• آزمون Specific شامل الزامات تجهیزات ، تکنیکها ، Spec ، دستورالعمل های NDT

راهنمای آموزش و تایید صلاحیت انجمن آزمایشات غیر مخرب آمریکا (ASNT)

انجمن آزمایشات غیر مخرب آمریکا(ASNT) از سال ها پیش راهنمای آموزش و تایید صلاحیت پرسنل آزمایشات غیر مخرب را با عنوان استاندارد ASNT SNT-TC-1A منتشر کرده است.

شرکت آریا آزمون صنعت به عنوان اولین برگزار کننده دوره های آموزشی تست های غیر مخرب (NDT) بر اساس استانداردASNT SNT-TC-1A در کشور، سابقه برگزاری بالغ بر 10 دوره تست التراسونیك سطح 3(UT Level III) و آموزش بالغ بر 100 نفر دانشجو را در این زمینه داشته است. برای مشاهده سابقه شرکت، به تقدیر نامه های درج شده در سایت مراجعه نمایید.

بر اساس استاندارد SNT-TC-1A ، سه سطح صلاحیت برای بازرسین تعریف شده است:

• Level I : كمك اپراتورتست UT (سطح مقدماتی)
• Level II : اپراتور تست UT (سطح استاندارد)
• Level III : بازرس ارشد UT (سطح ارشد)

در استاندارد فوق سطح اختیارات و توانمندی های هر کدام از سطوح صلاحیت درج گردیده است.

پیش نیاز دوره تست التراسونیك سطح 3(UT Level III)

داوطلبان حضور در دوره های NDT سطح III بر اساس Written Practice این شرکت می بایست دارای مدرک سطح II در رشته های معمول NDT شامل MT,PT,VT,RT و VT بوده و نیز دارای حداقل 2 سال سابقه کاری مرتبط در روش NDT مورد درخواست باشند.ضمناً دارا بودن مدرک کارشناسی یا کاردانی در یکی از رشته های مهندسی یا علوم پایه و نیز توانایی خواندن و درک متون انگلیسی ضروری می باشد.

مزایای دوره تست التراسونیك سطح 3 (UT Level III)

گواهینامه دوره تست التراسونیك سطح 3 (UT Level III) موسسه آریا آزمون صنعت با توجه به اعتبارات سازمانی این موسسه و اینکه دوره بر اساس یک استاندارد مشخص برگزار می شود(ASNT SNT-TC-1A) ، نیاز به ترجمه نداشته و مستقیما در بسیاری از سازمان ها و شرکت های داخل و خارج از کشور، معتبر و قابل استفاده می باشد. ضمنا در صورت نیاز به دریافت گواهینامه ASNT NDT Level IIIکه در حال حاضر آزمون های آن فقط در خارج از کشور برگزار میشود، فرد این امکان را دارد که شانس موفقیت خود را با گزراندن این دوره ها افزایش دهد.لذا بسیاری از افرادی که قصد شرکت در آزمونهای ASNT NDT Level III را دارند به منظور کسب دانش فنی و مهارت در این حوزه ، به موسسه آریا آزمون صنعت مراجعه می کنند. در بعضی از کشور ها نظیر کانادا، افراد میبایست در حوزه شغلی تست های غیر مخرب ، الزاما از موسسهNDT آن کشور مثلا در کانادا موسسه CGSB(Canadian General Standards Board) ، مدرک کسب کنند.حتی در این شرایط هم گذراندن دوره در ایران(در موسسه آریا آزمون صنعت) از دو دیدگاه می تواند مفید و موثر باشد. اول اینکه دانش و مهارت NDT از طریق آموزش های جامع توسط مدرسین مجرب و به زبان فارسی به بهترین نحو به شخص منتقل می شودو ثانیا شخص می تواند مدارک اخذ شده از این موسسه را ارایه دهد و قادر خواهد بود بجای طی نمودن دوره آموزشی که اغلب پر هزینه است(حدود 4 تا 5 هزار دلار)، فقط در آزمون نهایی شرکت کند.در اینصورت این امکان را دارد با هزینه بسیار کمتر و با شانس بالاتر ، گواهینامه مورد نظر را دریافت نماید.

اصول تست التراسونیک(UT) Ultrasonic Testing، مزایا و محدودیت ها

در آزمايش التراسونيك (فراصوتي) از اصوات با فركانسي فراتر از آستانه شنوايي انسان، استفاده مي‌شود. سرعت انتشار صوت در هر ماده، مقداري است ثابت و از ماده‌اي به ماده ديگر متغير مي‌باشد.

انواع مدلهاي انتشارموج در مواد عبارتند از:

• 1- امواج طولي (Longitudinal Waves)
• 2- امواج عرضي (Shear Waves)
• 3- امواج سطحي (Surface Waves)
• 4- امواج تخت (Plate Waves)

به عنوان مثال سرعت امواج طولي در هوا 1100 فوت بر ثانيه، در فولاد 19000 فوت بر ثانيه و در آلومينيوم 20000 فوت بر ثانيه مي‌باشد.

در روش التراسونيك، انرژي الكتريكي توسط وسيله‌اي به نام ترنسديوسر (Transducer) به انرژي صوتي تبديل مي‌گردد. ترنسديوسر از يك ماده پيزوالكتريكي ساخته شده كه قادر است انرژي الكتريكي را به امواج صوتي و بالعكس تبديل نمايد. بعضي از مواد طبيعي و يا مصنوعي، خاصيت پيزوالكتريكي از خود نشان مي‌دهند. به عنوان مثال كوارتز يك پيزوالكتريك طبيعي و”barium titanate“ يك پيزو الكتريك مصنوعي محسوب مي‌گردد. مواد پيزوالكتريكي زمانيكه در معرض اختلاف پتانسيل الكتريكي قرار مي‌گيرند، منبسط و منقبض شده و امواج صوتي (مكانيكي) توليد مي‌نمايند. همچنين زمانيكه موج صوتي به آنها برخورد مي‌كند، يك اختلاف پتانسيل الكتريكي در دو سر آنها ايجاد مي‌شود.

دستگاه التراسونيك توسط پالسر (Pulser)، پالسهاي الكتريكي زمان‌بندي‌شده‌اي توليد نموده و از طريق كابل كواكسيال به ترنسديوسر منتقل مي‌نمايد. ترنسديوسر پالسهاي الكتريكي را به امواج صوتي با فركانس بالا (معمولاً 1-10 MHz) تبديل نموده و به قطعه تحت تست منتقل مي‌نمايد. امواج صوتي با سرعتي معين در قطعه منتشر شده و به محض برخورد به يك محيط جديد، بازتاب مي‌كنند. منظور از محيط جديد، محيطي است كه چگالي آن و يا سرعت انتشار صوت در آن با محيط اوليه متفاوت باشد. در صورتيكه راستاي بازتاب كننده بر راستاي صوت عمود باشد، صوت منعكس شده، به ترنسديوسر باز مي‌گردد. كريستال پيزوالكتريك، امواج صوتي را دريافت نموده و به پالس‌هاي الكتريكي تبديل مي‌نمايد. پالسهاي الكتريكي توسط آمپلي‌فاير تقويت شده و به صورت سيگنالهايي روي صفحه نمايش (CRT) نمايان مي‌شوند. اپراتور با توجه به محل، شكل و ارتفاع سيگنال‌ها، آنها را تفسير مي‌نمايد. با استفاده از بلوكهاي كاليبراسيون با جنس، شكل و ابعاد استاندارد مي‌توان دستگاه التراسونيك را به منظور اندازه‌گيري دقيق مسافت پيموده شده صوت، كاليبره نمود. با توجه به طول صوت پيموده شده تا محل عيب مي‌توان عمق دقيق آن را نسبت به سطح محاسبه نمود.

شكل زیر، مراحل كاليبراسيون ترنسديوسر نرمال را به منظور ضخامت سنجي با امواج طولي نمايش مي‌دهد. مطابق شكل، ترسنديوسر را روي ضخامتهاي معين بلوك قرارداده و با استفاده از كنترلهاي دستگاه، سيگنال برگشت صوت از ديواره پشتي را روي محل صحيح محور افقي قرار مي‌دهيم.

با طي مراحل فوق، محور افقي (محور فاصله) دستگاه كاليبره شده و مي‌توان با توجه به محل سيگنال روي محور افقي به ضخامت قطعه يا عمق عيب تا سطح پي برد.

بطور كلي صفحه CRT حاوي دو دسته از اطلاعات مي‌باشد. محل سيگنال روي محور افقي، بيانگر فاصله فيزيكي بازتاب كننده تا ترنسديوسر و ارتفاع سيگنال بيانگر مقدار نسبي انرژي صوتي بازتابيده شده از بازتاب كننده مي‌باشد. البته در منتهي اليه سمت چپ صفحه CRT، يك سيگنال تحت عنوان پالس اوليه (Main Bang) به صورت هميشگي وجود دارد.

ارتفاع سيگنال روي صفحه CRT، شاخصي از سايز بازتاب كننده مي‌باشد. يك اپراتور با تجربه قادر است با استفاده از اين اطلاعات، نوع، محل و سايز ناپيوستگي را تعيين نموده و با توجه به كد يا استاندارد مربوطه نسبت به قبول يا رد آن اقدام نمايد.

ترنسديوسرهاي التراسونيك به دو نوع تقسيم بندي مي‌شوند:

• 1- ترنسديوسر نرمال
• 2- ترنسديوسر زاويه‌اي

ترنسديوسرهاي نرمال، موج طولي توليد نموده و صوت را به صورت عمود بر سطح در قطعه منتشر مي‌نمايند. كاربرد اين ترنسديوسرها ضخامت سنجي و تعيين عمق ناپيوستگي‌ها تا سطح قطعه كار مي‌باشد.

ترنسديوسرهاي زاويه‌اي، امواج عرضي توليد نموده و صوت را به صورت مايل به قطعه منتقل مي‌نمايند. كاربرد اين ترنسديوسرها، بازرسي جوش مي‌باشد زيرا آنها صوت را تحت زاويه، از ناحيه فلز پايه به منطقه جوش منتقل نموده و نياز به صاف كردن گرده جوش را منتفي مي‌نمايند . شايان ذكر است كه به دليل ناهموار بودن سطح جوش، امكان تست از روي اين سطح بدون صاف نمودن آن ميسر نمي‌گردد.

انواع روشهاي آزمايش التراسونيك عبارتند از:

• روش تماسي (Contact)
• روش غوطه‌وري (Immersion)

در روش تماسي، ترنسديوسر در تماس مستقيم با سطح قطعه قرار مي‌گيرد. به منظور حذف نمودن فاصله هوايي بين ترنسديوسر و سطح قطعه كار و انتقال بهتر انرژي صوتي، از يك مايع تحت عنوان كوپلنت (Couplant)، استفاده مي‌گردد.

در روش غوطه‌وري، هم قطعه و هم ترنسديوسر داخل تانك آب غوطه ور شده و صوت از طريق يك مسير آبي به قطعه منتقل مي‌گردد.

در روش التراسونيك، رديابي ناپيوستگي‌هاي سطحي و عمقي امكان‌پذير مي‌باشد. اين روش از حساسيت بالايي در تشخيص ناپيوستگي‌هاي صفحه‌اي (Planar discontinuities) برخوردار است، مخصوصاً زمانيكه راستاي صوت عمود بر راستاي آنها باشد. ناپيوستگي‌هايي از قبيل تورق، ترك، ذوب ناقص و ناخالصي‌ها، با اين روش به خوبي قابل رديابي مي‌باشند.

يكي ديگر از كاربردهاي التراسونيك غير از عيب‌يابي، ضخامت سنجي قطعات مي‌باشد.

در روش UT، به منظور تماس بهتر ترنسديوسر با سطح قطعه، از كوپلنت‌هاي متفاوتي استفاده مي‌گردد. كوپلنت‌هاي متداول عبارتند از: روغن، گريس، گليسيرين، آب، صابون مايع و مخلوط چسب كاغذ ديواري با آب.

در آزمايش التراسونيك به منظور كاليبره نمودن محورهاي افقي و عمودي دستگاه از بلوك‌هاي كاليبراسيون مخصوصي استفاده مي‌گردد. جنس و شرايط سطحي بلوكهاي كاليبراسيون بايد مشابه با قطعه تحت تست باشد. در اين بلوك‌ها اغلب از تعدادي بازتاب كننده مرجع از قبيل سوراخهاي جانبي (Side-drill hole)، سوراخ‌هاي ته صاف (flat bottom hole) و شيار (Notch) با سايز و محل دقيق به منظور تنظيم حساسيت بازرسي استفاده مي‌گردد. سيگنال ناشي از ناپيوستگي در قطعه تحت آزمايش با سيگنال ناشي از بازتاب كننده‌هاي مرجع به منظور رد يا قبول ناپيوستگي، مقايسه مي‌گردد.

مزاياي روش UT عبارتند از:

• تعيين سايز و عمق دقيق ناپيوستگي‌ها ميسر مي‌باشد.
• در اين روش با دسترسي به يك طرف قطعه كار انجام بازرسي ميسر مي‌باشد.
• روش التراسونيك حساسيت زيادي در آشكارسازي عيوب صفحه‌اي از جمله ترك و ذوب ناقص دارد مخصوصاً زمانيكه راستاي صوت بر آنها عمود باشد.
• با روش التراسونيك به دليل قابليت نفوذ زياد صوت، امكان بازرسي قطعات ضخيم تا حدود 200 اينچ در فولاد، ميسر مي‌باشد.
• دستگاه‌هاي جديد التراسونيك بسيار سبك بوده و به دليل مجهز بودن آنها به باطري‌هاي قابل شارژ، نيازي به جريان برق ندارند.

محدوديتهاي اصلي روش UT عبارتند از :

• تفسير دقيق علايم، نياز به مهارت و تجربه بالاي اپراتور دارد.
• سطوح تست بايد كاملاً صاف بوده واستفاده از كوپلنت‌ در روش تماسي، ضروري مي‌باشد.
• استفاده از اين روش جهت بازرسي قطعات جوشكاري شده، عموماً فقط به آزمايش جوشهاي شياري (Groove weld) با ضخامت بيشتر از mm6 محدود مي‌گردد.
• حساسيت اين روش در تشخيص ناپيوستگي‌هاي حجمي كوچك مانند حفرات گازي، پايين مي‌باشد.

بیشتر بدانید

• چرا در دوره های آموزشی موسسه آریا آزمون صنعت شرکت کنیم؟
• آشنایی با مشتریان موسسه آریا آزمون صنعت
• آشنایی با انجمن آزمون های غیرمخرب امریکا ASNT